Zijn onze herinneringen zijn achter ons?
a§s is een instrument voor esthetische, filosofische, politieke en poëtische experimenten. Elke tweede woensdag van de maand nodigt a§s gastbijdragers, kunstenaars en onderzoekers uit om een verlangen te honoreren dat ze kunnen uitwerken in een project dat openbaar wordt gemaakt. Dit zelf geïnitieerde project van meervoudige samenwerking is een ruimte voor ontmoeting, uitvinding en delen.
Camp Kill Yourself is een serie video's die eind jaren negentig begon en skateboarden, capriolen en stunts combineert, de ene nog extremer dan de andere. De serie is bedacht door Bam Margera en regisseur Brandon DiCamillo en is de grote naam achter de razend populaire Jackass-serie, die begin jaren 2000 door MTV werd overgenomen. Het team, dat voornamelijk uit skateboarders bestond, produceerde video's waarin skateboarden, muziek en luchtige grappen werden gecombineerd. De video's, die werden geproduceerd met beperkte, vaak illegaal gekopieerde, middelen, maakten herhaaldelijk gebruik van lichamelijke provocaties die voor het eerst werden afgewisseld met beelden van skateboarden; figuren die vaak in twee versies werden getoond: de ene een mislukking, de andere een succes, glorie of een soms gewelddadige val, lichamen die door de ruimte glijden. Beïnvloed door de chaotische en extreme optredens van bepaalde punkartiesten (met name GG Allin, aan wie een alcoholisch en urinair eerbetoon wordt gebracht), is het fenomeen er een van veralgemeende onbewustheid en wekt het bij de kijker de grenzen op van wat hij of zij kan toelaten, zoals Funny Game van Michael Hanneke, dat ik net zo waardeer.
Dit vignet belicht de unieke geneugten die een ongeremde, conceptloze, brutaal-resoluut sexy houding mogelijk maken en versterken. Vanuit het verlangen om je eigen levende gereedschap te creëren voor experimenten, onderzoek en fouten, voedt a§s zich met de erfenissen die deze houdingen inspireren en wordt het een project op zich, zij het een nogal conformistisch project in vergelijking. Deze praktijken benadrukken eerder het proces als hulpmiddel dan hun doel, in een dynamiek die trial —en de twijfels daarbij— echt verwelkomt. a§s is een project dat zich aanpast aan de voorstellen van zijn gasten. Zoals Public Access Poetry of Mel Chin & The Gala Committee (In the name of the Place) in totaal verschillende registers, stellen deze praktijken vooral de ruimtes in vraag die het mogelijk maken om deze experimentele houdingen te herbergen. Ze wekken het idee dat het hebben van zo'n ruimte, of het nu is om te werken of om jezelf uit te drukken, ook een kwestie van privilege is - datgene wat de vrijheid om te doen mogelijk maakt: als vrijheid bedoeld is om oneindig te zijn, maar macht beperkt is, dan is het een enorm voordeel om toegang te hebben tot de middelen die ons in staat stellen om verder te gaan dan wat het beperkt. De kwestie van ruimte brengt allereerst alle materiële middelen met zich mee die de productie van haar effecten omkaderen, aanmoedigen of beperken.
Deze essentiële vrijheid, ons verlangen om een standpunt uit te drukken in zijn wankele samenhang met de wereld en om alle dubbelzinnigheden die door ons heen gaan te omarmen, vereist dat er plaatsen en mensen zijn die hen verwelkomen, die een verplichting tot zorg op zich nemen, een verantwoordelijkheid om te luisteren. Deze contactrelaties, die worden beleefd door de ogen, in een gevoelige relatie met de ervaring van de ander, maken het mogelijk om de wederzijds gewenste ontmoeting uit te stralen. Hier denk ik spontaan aan Lygia Clark's Relational Objects, maar ook aan Laurence Rassel: enerzijds aan het manifesteren van herinneringen - onmiddellijk, en afspraken; anderzijds aan het belang van gastvrijheid.
Uit deze overpeinzingen over gastvrijheid put ik inspiratie uit de houding van de gastvrouwen, als concept of metafoor, uit de knowhow die verantwoordelijk is voor het werk van gastvrijheid, uit hun glimlach. Ze roepen het werk van de schaduwen op, zodat alles op het podium soepel kan verlopen. Deze houding is verwant aan een economie van geven, die deze rol belichaamt: toegewezen aan het vrouwelijke geslacht vanwege haar neiging om te luisteren, beschikbaar te zijn en zorg te verlenen, illustreert deze figuur de veelzijdige expertise van degenen die verwelkomen, hoewel ze per definitie geen eigenaar zijn van de plaats die ze innemen. Gastvrijheid heeft alles te maken met blootstelling aan anderen, voor zover zij ons beïnvloeden. Ontmoetingen, waaruit oprechte momenten van delen kunnen voortkomen, kunnen net zo goed deze naar buiten gerichte dynamiek vernieuwen. Door deze mensen uit te nodigen, door hun plezier in het doen en laten aan te moedigen en hun verlangens te honoreren, stralen onze vrijheden naar buiten. De verantwoordelijkheid van degenen die verwelkomen is om deze expressie vrij te laten, om vertrouwen te koesteren.
Tot slot, tentoonstellen: de intuïties van de gasten respecteren, een voorstel concreet en tastbaar maken en er een deadline aan verbinden. De samenwerkingen zijn bedoeld als totaal, adaptief, spontaan en beschikbaar voor de genodigden. Ex-posing ook, poseren aan de buitenkant. Naar de achtergrond verdwijnen, als een anders krachtige actie; een transgressie van innerlijkheid en uiterlijkheid mogelijk maken. Tentoonstellen als een gebaar van herinnering, van ontmoeting, van contact. Intrigerend, onbekend, zonder te willen assimileren of reduceren tot het bekende: een tentoonstelling geeft plaats, zonder te vragen om wederkerigheid of een pact. Gastvrijheid betekent ook dat je je laat veranderen door de ander, dat je toelaat dat ze mijn thuis en mijn identiteit in vraag stellen.
Naast tentoonstellingen zijn er de gebruikelijke 'vernissages' (vernissages betekent in het Frans 'opening' waarvan de etymologie impliceert “vernis opbrengen”), waarvan de naam de gewoonte al verraadt. Tentoonstellen gaat veel verder dan alle alledaagsheden: het is al een krachtige handeling voor de deelnemers, die op hun beurt anderen uitnodigen om zich uitgenodigd te voelen; en om een herinnering voor iedereen te verankeren, een deel van de tentoonstelling, veronderstelt intrinsiek een collectieve ruimte. De tekst, de traditionele index van de kunsttentoonstelling, is ook een object van relaties en contact, waardoor verschillende oefeningen geactiveerd kunnen worden: die van ontmoeting, samenwerking, begrip, herinnering, absorptie en vertering.
Het is begrijpelijk dat de leden van Jackass de smet van respectabiliteit wilden vermijden: ze stonden op het kruispunt van het luie—prolificerende ethos van de skatecultuur, die een hinderlaagkomedie had opgegraven voor het gouden tijdperk van YouTube-exposionisme, en in dezelfde beweging oudere en meer eervolle artistieke tradities: stomme film, dadaïsme, Theatre of Cruelty, body art en andere performatieve vormen. Hun formule was er niet een van consensus, breuk of kritiek, maar van expressie waar het kon bloeien, zonder inzet en zonder pretenties, en telkens de mogelijkheid biedend om los te breken van conceptuele beperkingen.
De betekenis ligt nooit vast, de praktijk blijft in beweging. Een beweging die het project een grote flexibiliteit geeft, een kneedbare dichtheid die telkens opnieuw wordt uitgevonden zodra de protagonist verandert. De dikte groeit met de diversiteit van de voorstellen. Het is geen identiteit, het is een systeem. Modulair, aanpasbaar, perfectioneerbaar, vergankelijk, in beweging, instabiel, op maat gemaakt, braakliggend, verondersteld. Onszelf uitvinden en herkennen is een manier om uitdrukking te geven aan onze beweging, onze handelingen en overpeinzingen, om uitdrukking te geven aan de verantwoordelijkheid die ieder van ons op zich neemt, in een opwaartse spiraal die zijn uiteinden ontdekt zodra de ervaring voltooid is. De tentoonstelling is niets meer dan een vitrine. Het is niets meer of minder dan het blootleggen van een intuïtie, een ethiek die een esthetiek wordt.
ASSS FOR SPASSS
Elke tweede woensdag van de maand
110, Alsembergsesteenweg
1060 Sint-Gillis, Brussel
De betekenis ligt nooit vast, de praktijk blijft in beweging. Een beweging die het project een grote flexibiliteit geeft, een kneedbare dichtheid die telkens opnieuw wordt uitgevonden zodra de protagonist verandert. De dikte groeit met de diversiteit van de voorstellen. Het is geen identiteit, het is een systeem. Modulair, aanpasbaar, perfectioneerbaar, vergankelijk, in beweging, instabiel, op maat gemaakt, braakliggend, verondersteld. Onszelf uitvinden en herkennen is een manier om uitdrukking te geven aan onze beweging, onze handelingen en overpeinzingen, om uitdrukking te geven aan de verantwoordelijkheid die ieder van ons op zich neemt, in een opwaartse spiraal die zijn uiteinden ontdekt zodra de ervaring voltooid is. De tentoonstelling is niets meer dan een vitrine. Het is niets meer of minder dan het blootleggen van een intuïtie, een ethiek die een esthetiek wordt.
De tentoonstelling is minder een vorm van gecodificeerde representatie die geërfd is van institutionele ruimtes; het is een omstandigheid, een zone van ontmoetingen en bijeenkomsten van mensen en hun interacties. Wat er bij deze gelegenheden gebeurt, is een reeks onoplettendheden, van de bezetting van een podium waar de sprekers een onderwerp inzetten dat bedoeld is om volledig vrij te zijn —'je doet maar wat je wilt' is de enige richtlijn van het project— en waarvan het gebruik een weloverwogen begrip oplevert. Het onderwerp, het voorstel, heeft de neiging een blijvend effect te hebben op degenen die het delen (een herinnering!); en het evenement krijgt dan de waarde van een viering: een unieke en onvervangbare organisatie, geboren uit de verantwoordelijkheid van al diegenen die de festiviteiten organiseren. Het creëren van een gelegenheid om hen te verwelkomen zorgt ervoor dat de wensen van de betrokkenen als serieus en echt worden gezien, en eerder worden geëerd dan gelegitimeerd. Al deze mensen komen samen in de bevestiging van vrije expressie, in een oefening die de echte wereld kan weerspiegelen, uitdrukken, schetsen, uitbeelden —zo niet confronteren— en dat het door deze actie mogelijk is om op zijn minst een klein deel van die wereld te begrijpen; dat deze gelegenheid het mogelijk maakt om er een enkel beeld van te produceren, waardoor een wereld zich langzaam kan uitbreiden. En dat voorbij deze intellectuele striptease een project gewoon dat is, en dat we na afloop allemaal terugkeren naar de complexe en onopgeloste waas van onze mysterieuze toestand.
ASSS FOR SPASSS
Elke tweede woensdag van de maand
110, Alsembergsesteenweg
1060 Sint-Gillis, Brussel
—
Starhawk, Quel monde voulons-nous?, 2019
Starhawk, Comment s’organiser? Manuel pour l’action collective, 2021
Bifo (Franco Berardi), Respirer—Chaos et poésie, 2024
María Grace Salamanca Gonzaléz, Esthétiques du care pour l’Anthropocène, 2023
Mark Fisher, Désirs Postcapitalistes, 2022
Erving Goffman, Façons de parler, 1987
ContraPoints
Paul B Preciado, Dysphoria Mundi, 2022
Auriane Preud’homme, Gossiping is Not (Just) Bitching, 2022
Aristarkhova Irina, HOME-SITE: Homeliness of the House and its ‘Feminine Hospitality’, 2007
Genesis Breyer P. Orridge, La poésie n’est pas une solution, Entretien avec Genesis Breyer P. Orridge, France Culture, 2012
Anne-Marie Christin, L’image écrite ou la déraison graphique, 1995
Thierry Chancogne, Histoire du graphisme avant la modernité en trois temps et cinq mouvements, 2018
Yvonne Rainer, Work 1961—73, 2020
Yvonne Rainer, Feelings are facts, 2006
Fischli & Weiss, Fleurs & Questions, 2007
Donna Haraway, Vivre avec le trouble, 2020
Ruwen Ogien, L’influence de l’odeur des croissants chauds sur la bonté humaine, et autres questions de philosophie morale expérimentale, 2011
Natahlie Sejan, Faire (et autres projets)
Ann Patchett, “I am a compost heap, and everything I interact with, every experience I’ve had, get shoveled onto the heap where it eventually mulches down, is digested and excreted by worms, and rots. It’s from that rich, dark humus, the combination of what you encountered, what you know and what you’ve forgotten, that ideas start to grow”.
Ryan Gander, LAX, 2021
Mogen onze vreugden blijven